Rogalin - Pałac

Rogalińska rezydencja powstała w latach 70. XVIII wieku z przeznaczeniem na siedzibę rodową Kazimierza Raczyńskiego, pisarza wielkiego koronnego, starosty generalnego Wielkopolski, marszałka nadwornego koronnego, ambiwalentnej postaci czasów stanisławowskich – bibliofila i miłośnika architektury z jednej strony, z drugiej – uczestnika konfederacji targowickiej. Pierwotne późnobarokowe założenie w typie pomiędzy dziedzińcem a ogrodem przetrwało do dziś w swym zasadniczym kształcie. Wiek XIX i początek XX przyniósł przekształcenia budowli i jej wyposażenia, w tym zmiany wprowadzone przez Edwarda Raczyńskiego (przekształcenie sali balowej w zbrojownię o dekoracji neogotyckiej), a następnie przez znawcę sztuki i kolekcjonera Edwarda Aleksandra Raczyńskiego oraz jego żonę Różę z Potockich (przebudowa jadalni na bibliotekę w stylu neobarokowym). W 1910 roku powstał budynek galerii przeznaczonej na ekspozycję ogromnej, znaczącej w skali kraju kolekcji malarstwa europejskiego i polskiego, gromadzonej przez Edwarda Aleksandra Raczyńskiego przez niemal czterdzieści lat.

II wojna światowa (w czasie której w pałacu działała szkoła Hitlerjugend) i pierwsze lata powojenne pozostawiły pałac bez znacznych zniszczeń, rozproszono natomiast wyposażenie wnętrz. Od 1949 roku pałac w Rogalinie pełni funkcje muzealne (obecnie Muzeum Pałac w Rogalinie – Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu). Użytkowany przez wiele lat, przechodził także kolejne remonty, jednak ranga obiektu, skala zagadnień konserwatorskich podporządkowanych prezentacji artystyczno-funkcjonalnych przemian siedziby, a także potrzeba dostosowania pałacu do potrzeb nowoczesnej placówki muzealnej wymagały podjęcia kompleksowych prac.

Pierwszy etap prac miał miejsce w latach 2007–2009, kiedy udostępniono korpus główny pałacu (wykonano wzmocnienie konstruktorskie, prace instalacyjne, prace konserwatorskie m.in. zabytkowych stolarek okien, drzwi, boazerii i okiennic), skrzydło północne z tak zwanym gabinetem londyńskim Edwarda Raczyńskiego (prezydenta RP na uchodźstwie) i galerię malarstwa, drugi – w latach 2012–2015. Przeprowadzone na tym etapie prace objęły renowację elewacji (kolorystykę oparto na badaniach warstw malarskich zachowanych na fragmentach oryginalnych tynków) oraz szeroko zakrojone, a jednocześnie detaliczne prace związane z wyposażeniem wnętrz pałacu w piece, meble, obrazy, przedmioty rzemiosła artystycznego i tym podobne. Działania konserwatorskie, restauratorskie i rekonstrukcyjne objęły trzydzieści cztery historyczne wnętrza oraz galerię obrazów. Wyeksponowano elementy autentyczne, zachowując integralność estetyczną oryginalnej substancji zabytkowej wyposażenia. Na podstawie wiarygodnych przesłanek historycznych dokonano rekonstrukcji istotnych elementów, m.in. wnętrza neostylowej biblioteki. Na wysokim poziomie technicznym i artystycznym wykonano liczne prace kamieniarskie, sztukatorskie, snycerskie, malarskie, dekoratorskie, meblarskie. W galerii eksponowanych jest obecnie około 300 obrazów (pierwotnie kolekcja liczyła niemal 500 dzieł), zgodnie z układem przewodnika z 1926 roku.